Jak wie każdy właściciel, psy po urodzeniu rozwijają się i rosną w bardzo szybkim tempie. Pierwsze tygodnie ich życia są kluczowe, bo od tego, czego w tym okresie doświadczą, będzie zależeć, co uznają za przyjazne i akceptowalne, a czego będą się bać. Dlatego tak wielki nacisk kładzie się na socjalizację psów w pierwszych tygodniach ich życia.
O czym wspomina się rzadziej, to fakt, iż psy rodzą się ze z góry określoną ilością komórek nerwowych w mózgu i liczba ta nie zmienia się przez całe ich życie. To, czego nie posiadają, to połączeń między tymi komórkami oraz osłonek mielinowych na tych połączeniach. Im więcej połączeń i osłonek, tym szybsze możliwe jest przekazywanie informacji między neuronami.
W celu zapewnienia tworzenia się ww., a tym samym usprawnienia rozwoju układu nerwowego u szczeniąt, opracowano system wczesnej stymulacji neurologicznej. Na czym on polega, jak go przeprowadzić i czemu jest tak ważny we wczesnym stadium rozwoju szczeniąt? O tym dowiecie się z poniższego artykułu.
Spis treści
Wczesna stymulacja neurologiczna – jak to się zaczęło?
Jest to nic innego jak zestaw kilku ćwiczeń, którym poddawane są szczenięta między 3 a 16 dniem życia. Jak wspomniałam wcześniej, jest to okres krytyczny w rozwoju mózgu u psów, stąd ustalono takie ramy czasowe.
Zostały one stworzone na bazie eksperymentów przeprowadzanych na myszach i szczurach, które tak jak psy rodzą się z zamkniętymi oczami i są w podobny sposób wrażliwe na bodźce zewnętrzne i stymulację. Polegały one na poddawaniu zwierząt lekkiemu stresowi, który wystarczał do pobudzenia ich układu krwionośnego i hormonalnego. Początkowo wyciągano je z gniazda na kilka minut dziennie, przez co nie były ogrzewane przez matkę i doświadczały obniżenia temperatury ciała. Po kilku latach sprawdzono, że poddanie zwierząt lekkiemu stresowi we wczesnej fazie życia bardzo korzystnie wpływało na odczuwanie go w późniejszym dorosłym życiu. Te, stymulowane od wczesnych dni, dużo lepiej znosiły próby stresowe niż ich rodzeństwo, które tego nie doświadczyło. Osobniki niestymulowane stres wyczerpywał dużo szybciej i doprowadzał do powstania wrzodów żołądka. Dodatkowo w późniejszym życiu były one o wiele bardziej podatne na wiele chorób takich jak nowotwory, czy infekcje wirusowe.
Oprócz badań na myszach i szczurach przeprowadzano je także na innych zwierzętach. Każde z nich potwierdzały jedno – poddawanie umiarkowanemu stresowi zwierząt w fazie wczesnego rozwoju ma pozytywny wpływ na ich późniejsze zdrowie psychiczne i fizyczne. Wiadomo, że w zależności od gatunku, optymalna dawka stresu będzie się różniła. Nie można pozwolić na zbyt długą i intensywną ekspozycję na stres, bo grozi to zahamowaniem procesów uczenia.
Jeśli chodzi o młode szczenięta, warto więc korzystać ze sposobów sprawdzonych, a obecnie stosowanych przez wielu hodowców.
Jakie są sposoby stymulacji szczeniąt?
- Stymulacja dotykowa opuszek łapek
W jednej dłoni trzymając szczenię, drugą ręką za pomocą patyczka do czyszczenia uszu delikatnie dotykana jest opuszka palców każdej łapki psa i przestrzeni między nimi. Powinno to trwać ok. 3-5 sekund. Szczenię nie musi reagować na dotyk.
- Unoszenie głowy psa
Trzymając szczeniaka w obu dłoniach zmieniana jest jego pozycja w taki sposób, by był skierowany głową go góry. Należy utrzymywać pozycję 3-5 sekund.
- Opuszczanie głowy
Trzymając szczeniaka w obu rękach należy obrócić go „do góry nogami”, to znaczy w taki sposób, by jego głowa skierowana była w dół. Czas przytrzymania pozycji to 3-5 sekund.
- Pozycja grzbietowa
W dalszym ciągu trzymając psa oburącz, należy przełożyć go poziomo na plecy, tak, by jego grzbiet spoczywał na dłoniach, a nos skierowany był do góry. Czas stymulacji: 3-5 sekund.
- Stymulacja termiczna
Należy położyć szczenię na czymś chłodnym, np. na zimnym ręczniku. Szczenię powinno pozostać tam przez ok. 5 sekund.
Jakie są korzyści ze stosowania takiej stymulacji?
O benefitach płynących z takiego stymulowania szczeniąt wspomniałam już wcześniej, natomiast jest ich znacznie więcej. Wypływają one w większości z procesów biologicznych, które przebiegają w ciele psa podczas stymulacji. Plusami są między innymi:
– wzmocnienie układu krwionośnego i układu krążenia – funkcjonowanie naczyń krwionośnych wzmacnia się chociażby podczas stymulacji termicznej. Pies doświadcza niższej temperatury przez co jego organizm uczy się dostosowywać do otaczających warunków (naczynia kurczą się i rozszerzają)
– lepsza sprawność gruczołów wydzielających adrenalinę – hormonu związanego ze stresem
– poprawa w rozwoju układu nerwowego dzięki powstawaniu nowych połączeń między neuronami oraz osłonek mielinowych
– lepsza umiejętność radzenia sobie organizmu ze stresem w dorosłym życiu, a co za tym idzie – pies jest bardziej stabilny emocjonalnie, mniej strachliwy i reaktywny
– większa odporność na choroby – ta jest ściśle powiązana ze stresem, który mocno obniża odporność
Podsumowując, plusów ze stosowania stymulacji neurologicznej we wczesnej fazie rozwoju szczeniąt jest bardzo wiele i zostało to niejednokrotnie udowodnione naukowo. Cieszy w związku z tym fakt, iż coraz większa liczba hodowców stosuje ją w swoich hodowlach. Oczywiście jest to jedynie pierwszy krok do tego, by psiak dobrze radził sobie w przyszłości, więc w kolejnych tygodniach życia konieczne jest postawienie na mądrą, intensywną socjalizację. Dobrze zwrócić uwagę na oba te aspekty przy zakupie szczeniaka z hodowli.